Domosdoshmëria e të Vepruarit me sunnet 2

S’ka dyshim se Sunneti i të Dërguarit s.a.v.s. është shpallje e zbritur nga All-llahu xh.sh. dhe Ai e ka ruajtur atë ashtu siç e ka ruajtur edhe Kur’anin e madhëruar, gjithashtu ka krijuar dijetarë, të cilët do ta mbrojnë nga devijimi i devijuesve dhe nga komentimi i gabuar i injorantëve, do ta pastrojnë nga ajo që ia kanë mveshur injorantët dhe gënjeshtarët. All-llahu xh.sh. e ka bërë Sunnetin komentues të Kur’anit të madhëruar dhe sqarues të dispozitave përmbledhëse, kurse në brendi të tij ka rregulla për të cilat nuk ka folur Kur’ani, siç është sqarimi i gjerësishëm i rregullave të afërsisë nga qumështi, disa rregulla të trashëgimisë, ndalesën e bashkimit të gruas me tezen e saj (në një martesë), ndërmjet gruas dhe hallës së saj, si dhe rregulla të tjera, të cilat nuk i përmend Kur’ani, ndërsa gjenden në hadithin e vërtetë.
Do të përmendi disa ngjarje që transmetohen prej sahabëve, tabiinëve dhe atyre që kanë ardhur pas tyre, të cilat rrëfejnë për vlerën e madhe që ia kanë dhënë sahabët Sunnetit:
Transmetohet nga Ebu Hurejre r.a., i cili ka thënë:
"Pas vdekjes së të Dërguarit s.a.v.s. disa arabë u bënë murtedë (braktisën Islamin), dhe Ebu Bekri r.a. tha:
Pasha Zotin, do ta luftoj atë që ndan namazin prej zekatit (që e kryen njërën, e tjetrën e le). Umeri r.a. i tha:
Si mund t’i luftosh kur i Dërguari ka thënë: Jam urdhëruar (nga All-llahu) t’i luftoj njerëzit derisa të thonë La ilahe il-l All-llah, e kur ta thonë këtë, do ta mbrojnë (sigurojnë) gjakun dhe pasurinë e tyre, përveç me të drejtën e saj (përveç nëse nuk i plotësojnë kushtet për vlershmërinë e kësaj thënieje). Ebu Bekri tha:
A thua zekati nuk është prej të drejtave të kësaj fjale? Pasha Zotin, nëse e ndalin një litar (kërpesh) që ia kanë dhënë të Dërguarit s.a.v.s., do t’i luftoj për këtë. Umeri r.a. tha:
Kuptova se All-llahu e ka zgjeruar gjoksin e Ebu Bekrit për luftimin e tyre dhe kuptova se është në të drejtë.
Në këtë vendim (Ebu Bekrin) e ndihmonin të gjithë sahabët, ashtu që i luftuan murtedët derisa i kthyen në Islam, ndërsa ata që ishin këmbëngulës në këtë i vritnin."
Një ditë te Ebu Bekri r.a. erdhi një gjyshe për ta pyetur se a ka ndonjë pjesë nga trashëgimia. Ai iu përgjigj:
Në Kur’an nuk flitet se ke ndonjë pjesë, e as nuk e di se a të ka ndarë i Dërguari s.a.v.s. diçka, por do t’i pyes edhe njerëzit. Pasi që i pyeti edhe sahabët, disa prej tyre i thanë se i Dërguari ia ka caktuar plakës të gjashtën, dhe Ebu Bekri r.a. veproi ashtu siç e kishte caktuar Resulull-llahu s.a.v.s.
Umeri r.a. i porosiste nëpunësit e tij që të gjykojnë me Kur’an, nëse nuk gjejnë përgjigje në Kur’an, të gjykojnë me Sunnetin e të Dërguarit s.a.v.s. Për këtë shkak, kur e kanë pyetur për imlasin (abort spontan - i padëshiruar, i shkaktuar prej goditjes nga jasht), Umeri u është drejtuar sahabëve dhe i ka pyetur, kurse Muhammed bin Muslime dhe Mugire ibn Shu’be i janë përgjigjur duke thënë:
"I Dërguari s.a.v.s. për këtë çështje ka gjykuar lëshim të një robi të bardhë, ose robëreshe të bardhë". Me këtë rast Umeri gjykoi ashtu siç kishte gjykuar edhe i Dërguari s.a.v.s..
Kur Uthmani r.a. qe i pyetur për atë, se a mund ta kalojë gruaja idetin (koha kur gruaja nuk mund të martohet pas vdekjes së burrit) në shtëpinë e saj, Feriateja, bija e Malik bin Sinanit, motra e Ebu Seidit r.a. e lajmëroi se i Dërguari s.a.v.s. e pat urdhëruar që pas vdekjes së burrit të saj të mbetet në shtëpinë e tij derisa të kalon ideti (katër muaj e dhjetë ditë). Kështu Umeri e zgjidhi çështjen. Gjithashtu në të njëjtën mënyrë veproi edhe kur u parashtrua çështja e pirjes së alkoolit, të cilën gjë e kishte bërë Velid bin Ukbe.
Kur Aliu r.a. kuptoi se Uthmani r.a. e ndalon haxhxhin temetu, bëri nijet (vendosi) që ta bëjë këtë haxhxh dhe tha: "Nuk e lë Sunnetin e të Dërguarit për fjalën e ndonjë njeriu!"
Disa njerëz u arsyetuan për çështjen e haxhxhit temetu te ibn Abbasi r.a. me fjalët e Ebu Bekrit dhe Umerit r.a. dhe ibn Abbasi tha:
"Kam frikë se do të bien gurë nga qielli. Unë ju them: ka thënë i Dërguari s.a.v.s., kurse ju thoni: ka thënë Ebu Bekri, ka thënë Umeri!"
Nëse kemi frikë se do të bien gurë nga qielli për atë që kundërshton Sunnetin për shkak të fjalëve të Ebu Bekrit dhe Umerit, atëherë ç’mbetet për ata që e kundërshtojnë Sunnetin për shkak të disa njerëzve që kanë vlerë më të vogël se këta të dy, ose për shkak të mendimit dhe ixhtihadit të tij personal?
Disa njerëz nuk u pajtuan me Abdull-llah ibn Umerin në disa sunnete, dhe ky u tha:
"A jemi urdhëruar që ta përmbajmë Umerin ose Sunnetin?"
Një ditë Imran ibn Husejni fliste për Sunnetin, dhe një njeri i tha:
"Na flit për Kur’anin!" Imrani u hidhërua dhe tha:
"Sunneti është komentues i Kur’anit! Nëse nuk do të ishte Sunneti, si do ta dinim se dreka ka katër rekate, akshami tre, sabahu dy, nuk do t’i dinim rregullat e dhënies së zekatit në përpikëri dhe nuk do t’i dinim shumë rregulla tjera, të cilat i ka sqaruar Sunneti."
Njëherë, kur Abdull-llah ibn Umeri e tha hadithin e të Dërguarit s.a.v.s., i cili thotë: "Mos i ndaloni robëreshat e All-llahut (femrat dhe gratë) nga shtëpitë e All-llahut (xhamitë)!" Bijtë e Abdull-llahut thanë: "Vall-llahi do t’i ndalim!" Abdull-llahu u hidhërua shumë dhe tha: "Unë ju them se ka thënë i Dërguari s.a.v.s., e ju thoni vall-llahi do t’i ndalim!"
Kur Abdull-llah ibn Mugafeli r.a. pa një të afërm të tij si gjuan me gurë, e ndaloi nga kjo duke thënë:
"I Dërguari s.a.v.s.e ka ndaluar gjuajtjen me gurë!" dhe e citoi hadithin: "Me këtë (me gjuajtjen e gurëve të vegjël) nuk mund ta gjuash gjahun, e as ta vrasësh armikun, por kjo ta then dhëmbin dhe ta verbon syrin!" Më vonë Abdull-llahu përsëri e pa të afërmin e tij si gjuan me gurë dhe i tha:"Vall-llahi nuk do të flas më asnjëherë, të tregova se i Dërguari s.a.v.s. e ka ndaluar këtë vepër, ndërsa ti edhe më tej e bën të njëjtën gjë!"
Transmeton Bejhakiu nga Ejub es-Sihtijani (tabiin), i cili ka thënë:
"Nëse një njeriu i flet me Sunnet, kurse ai të thotë: lere këtë e më flit nga Kur’ani, dije se është i humbur!"
Evzaiu r.a. ka thënë: "Sunneti është vendimtar për Kur’anin, dmth: e përkufizon të pakufizuarën, ose vjen me rregulla të cilat nuk gjenden në Kur’an, siç thotë All-llahu xh.sh:
"Ty ta zbritëm Kur’anin që t’ua shpjegosh njerëzve atë që u është shpallur atyre, me shpresë se do ta studiojnë"
(Nahl 44)
Përmendëm më parë hadithin e të Dërguarit s.a.v.s.:
"Më është dhënë Kur’ani dhe një gjë e tillë me të"
Transmeton Bejhakiu r.a. nga Amir ibn esh-Shabiu r.a. i cili u ka thënë disa njerëzve:
"Jeni shkatërruar kur i keni lënë hadithet."
Transmeton Bejhakiu nga Evzaiu r.a. i cili u ka thënë disa njerëzve:
"Nëse dëgjon ndonjë hadith të të Dërguarit s.a.v.s., i mjeri ti nëse nuk vepron me të, ngase i Dërguari ka kumtuar prej All-llahut xh.sh."
Transmeton Bejhakiu nga Imam Sufjan eth-Thevriu r.a., i cili ka thënë:
"Dituri është dituria e hadithit"
Imam Maliku ka thënë:
"Çdokush prej nesh kundërshton dhe i kundërshtohet, përveç pronarit të këtij varri (duke treguar drejt varrit të të Dërguarit s.a.v.s.)"
Ebu Hanife r.a. ka thënë:
"Nëse vjen ndonjë hadith prej të Dërguarit s.a.v.s., është mbi kokë dhe mbi sy (dmth i përulemi atij hadithi)."
Imam Shafiu r.a. ka thënë:
"Nëse ua transmetoj ndonjë hadith të vërtetë nga Muhammedi s.a.v.s. dhe nuk veproj me të, dijeni se mendja ime ka shkuar (jam çmendur)". Gjithashtu ka thënë:
"Nëse ju kam thënë ndonjë fjalë, e cila është në kundërshtim me fjalën e të Dërguarit s.a.v.s., hudheni fjalën time për muri"
Imam Ahmedi r.a. u ka thënë disa shokëve të tij:
"Mos më pasoni as mua, as Malikun e as Shafiun në të verbër, por merrni nga kemi marrë edhe ne (nga Sunneti)". Gjithashtu ka thënë:
"I çuditem popullit, i cili e din senedin (vargun e transmetuesve) të ndonjë hadithi dhe vepron me mendimin e Sufjanit, kurse All-llahu xh.sh. thotë:
"Le të ruhen ata që e kundërshtojnë urdhrin e tij (e të Dërguarit), se ata do t’i zë ndonjë telashë, ose do t’i zë dënim i dhembshëm"
(Nur 63)
dhe (Imam Ahmedi) ka vazhduar:
"A e dini se ç’është fitneja (telashja)? Fitneja është shirku. Ndoshta duke refuzuar ndonjë pjesë të hadithit të të Dërguarit s.a.v.s. futet në zemrën e tij sëmundja dhe shkatërrohet"
Transmeton Bejhakiu nga Muxhahid ibn Xhebri r.a., (i cili është tabii i mirë), kur e ka komentuar fjalën e All-llahut xh.sh.:
"O ju që besuat, bindjuni All-llahut, respektoni të Dërguarin dhe përgjegjësit nga ju. Nëse nuk pajtoheni për ndonjë çështje, parashtrojeni atë te All-llahu (te Libri i Tij) dhe te i Dërguari i Tij, po qe se i besoni All-llahut dhe ditës së fundit. Kjo është më e dobishmja dhe përfundimi më i mirë."
(Nisa 59)
Ka thënë: ta parashtrosh te All-llahu do të thotë ta parashtrosh te Libri i Tij, ndërsa ta parashtrosh te i Dërguari i Tij do të thotë t’ia parashtrosh Sunnetit.
Transmeton Bejhakiu nga Zuhriu r.a., i cili ka thënë:
"Dijetarët tanë në të kaluarën thonin: Kapja për Sunnet është shpëtimi"
Muvefikud-din ibn Kudame r.a. në librin e tij "Reudetun-nadhir" thotë:
"Baza e dytë është Sunneti i të Dërguarit s.a.v.s., fjala e tij është argument, ngase (muxhizeja) e ka argumentuar se është e vërtetë dhe se All-llahu xh.sh. i ka urdhëruar muslimanët ta respektojnë atë dhe ua ka tërhequr vërejtjen atyre që e kundërshtojnë urdhrin e tij"
Ibni Kethiri r.a. duke komentuar ajetin:
"Le të ruhen ata që e kundërshtojnë urdhrin e tij (e të Dërguarit), se ata do t’i zë ndonjë telashë, ose do t’i zë dënim i dhembshëm"
(Nur 63)
Ka thënë: dmth., "ata që e kundërshtojnë urdhrin e tij", që është rruga, metoda, Sunneti, ligji dhe sheriati i tij. Pra, duhet peshuar fjalët dhe veprat tona me fjalët dhe veprat e tij. Nëse pëlqehen veprat tona me fjalët e tij, veprat tona do të pranohen, përndryshe ato do të refuzohen, pa marrë parasysh se cili prej nesh e ka bërë (veprën), siç transmetohet në sahihajnë se i Dërguari s.a.v.s. ka thënë:
"Kush vepron ndonjë vepër që nuk është në çështjen tonë (Islamin), do t’i refuzohet".
Pra, le të ketë kujdes dhe le të frikësohet ai që e kundërshton sheriatin e tij, përndryshe "...do t’i zë ndonjë telashë..." dmth: në zemrën e tij, siç është kufri, nifaku dhe bidati "...ose t’i godasë dënim i dhembshëm dmth., në këtë botë me realizimin e dënimit të sheriatit: me vrasje, burgim etj.
Transmeton Imam Ahmedi r.a., i cili ka thënë: Më ka treguar Abdur-Rezaku, i cili ka thënë: Më ka treguar Muameri, i cili transmeton nga Hemam ibn Munebehu, i cili ka thënë: Këtë ma ka treguar Ebu Hurejreja r.a., i cili ka thënë: I Dërguari i All-llahut ka thënë:
"Shembulli im dhe i juaji është si shembulli i një njeriu, i cili ndez zjarr dhe pasi që e ka ndriçuar vendin përreth fillojnë të bien në të fluturat dhe insektet tjera, kurse ky i pengon nga kjo, mirëpo ato e fitojnë dhe bien në zjarr. Ky është shembulli im me ju, unë mundohem që t’ju pengoj nga zjarri, kurse ju nxitoni kah zjarri, më fitoni dhe bini në të."
Sujuti r.a. në librin e tij "Miftahul-xhenneti fil-ihtixhaxhi bis-Sunneti" (Çelësi i xhennetit është në të argumentuarit me Sunnet) thotë:
"Dijeni, All-llahu ju mëshiroftë, se ai që refuzon se hadithi i të Dërguarit s.a.v.s. është argument,qoftë në fjalë ose në vepër, duke poseduar kushtet e njohura bën kufër dhe del nga qarku i Islamit duke u ringjallur në Ditën e Gjykimit me krishterët dhe çifutët, ose me atë grup të kafirave që don All-llahu."
Në këto transmetime kemi argumente të qarta për respektin e madh që e kanë pasur sahabët, tabiinët dhe dijetarët ndaj Sunnetit, si dhe domosdoshmërinë e të vepruarit me te. Gjithashtu ka edhe shumë thënie të tjera të cilat tërheqin vërejtjen nga kundërshtimi i tij, mirëpo kjo që e përmendëm mjafton dhe mendoj se e bindë kërkuesin e së vërtetës. I lutem All-llahut xh.sh. që të na udhëzojë kah ajo që e don Ai (kah e mira) dhe të na shpëtojë nga hidhërimi i Tij, e gjithashtu i lutem që të na udhëzojë të gjithëve në rrugën e drejtë, Ai dëgjon, është afër.
Ves-sal-lall-llahu ves-selem ala abdihi ve resulihi, nebijjina Muhammed ve ala ‘alihi ve as-habihi ve etbaihi bi ihsan!